رتبه بندی گزینه های فازی

زندگی فردی و اجتماعی انسان ها امروزه بسیار وابسته به نحوه تصمیم گیری آنها و اتخاذ تصمیمات مناسب است. هر روز ما با مسائل تصمیم گیری متفاوتی ساده یا پیچیده مواجه هستیم و لازم است بهترین تصمیم و انتخاب را انجام دهیم. گاهی این تصمیم گیری ها آنقدر حساس و مهم هستند که اتخاذ تصمیم نامناسب اثرات جبران ناپذیر و نامطلوبی بر روی زندگی فردی و اجتماعی ما می گذارد. بنابراین وجود تکنیکی که بتواند در امر انتخاب و تشخیص، مناسب ترین راه حل را ارائه دهد بسیار ضروری به نظر می رسد. شیوه ارزشیابی ahp یکی از مناسب ترین روش های حل مسائل ارزشیابی چند معیاره است. روش تحلیل سلسله مراتبی اولین بار توسط ساعتی در سال 1971 پیشنهاد شد. این روش به طور کلی در طرح های اقتصادی، تجزیه های سود دهی و هزینه ها و ..... به کاربرده می شود. ahp برای ارزیابی ذهنی مجموعه ای از گزینه ها بر اساس چندین شاخص و یا ساختار سلسله مراتبی طراحی شده است. در بالاترین سطح هدف تصمیم گیری وشاخص های ملاک ارزیابی قرار دارد و در سطح پایین تر گزینه ها قرار گرفته است، که آنها هر کدام به تنهائی توسط هر شاخص ارزیابی می شوند. در نهایت گزینه های مختلف بر اساس شاخص های گوناگون ادغام و جواب نهایی به دست می آید. یکی از مشکلات ahp که معمولا موجب نگرانی تصمیم گیرندگان می شود وجود قضاوت های ذهنی در ماتریس مقایسات زوجی است که یکی از روش های غلبه بر این مشکل به کار گیری روش تحلیل پوششی داده ها است. روش تحلیل پوششی داده ها (dea) یکی از روش هایی است که در امر ارزیابی واحدهای تصمیم گیری استفاده می شود. در سال 1987 این روش توسط چارنز، کوپر و رودز مطرح شد. و تا کنون بیش از 3500 مقاله، کتاب و گزارش به چاپ رسیده است. تحلیل پوششی داده ها روشی مبتنی بر برنامه ریزی ریاضی جهت برآورد کارایی و ناکاریی واحد ها است. به هر حال روش ahp به تنهایی نمی تواند روی ماتریس اولویت های نادقیق بحث کند. به طوری که در به دست آوردن وزن ها و ترکیب کردن نمره ها، یک روش نامناسب به حساب می آید. این موضوع به علت وجود ابهام و مسایل نادقیق در مساله های تصمیم گیری می باشد. باکلی در سال 1985 وزن های فازی را تحقیق کرد و روش ahp را با استفاده از تکنیک فازی اصلاح کرد. تئوری مجموعه فازی اولین بار توسط پروفسور زاده پایه گذاری شد که بدلیل کارایی و منطبق بودن آن با مسائل روزمره در زمینه های مختلفی گسترش یافته است. در مطالعات اخیر یک روش رتبه بندی جدید پیشنهاد شده است. در روش پیشنهاد شده با به کاربردن مفهومی از روش ه dea اصلاح شده یک بازه قابل قبولی از نسبت اولویت ها را اتخاذ می کند. سپس با در نظر گرفتن این دامنه ها، تصمیم گیرندگان با اطمینان بیشتری اولویت هایشان را مشخص می کنند. این مطالعه یک روش جدید ترکیب کردن اولویت های نادقیق و تکنیک کاهش دامنه را پیشنهاد می دهد. از این رو روش پیشنهاد شده، نه فقط قادر به بحث کردن روی ماتریس های اولویت نادقیق می باشد، بلکه همچنین با فراهم کردن دامنه های قابل قبولی به تصمیم گیرنده کمک می کند تا با اطمینان بیشتری گزینه های تصمیم گیری را رتبه بندی کند.همانطور که اشاره شد، کاربرد منطق فازی در مسایل روزمره از توسعه روز افزونی برخوردار است. بنابراین افزودن این مساله در زمینه های مختلف علوم باعث کاربردی تر شدن آنها می گردد. در این تحقیق نیز، با معرفی نظریه مجموعه های فازی به همراه تلفیقی از مدل های برنامه ریزی خطی، تحلیل پوششی داده ها و تحلیل سلسله مراتبی روشی جهت رتبه بندی گزینه های فازی ارائه می شود. با توجه به توانمندی ابزارهای یاد شده می توان از این روش در موارد کاربردی زیادی استفاده نمود.